Zawód czy status społeczny?

Sohn des Kammerm[ann] – syn komornika

Pozdrawiam,

Adam Peter

Prosze podac rok. Moze chodzić tu tez o tzw. Nebendienste.

Najpierw do znaczenia rubryk w Dienstbüchern i cyfr tam wpisanych.

Proszę spojrzeć na zakładkę na załączonym zdjęciu, która znajduje się w prawie wszystkich rocznikach Dienstbuchów. Znajdujemy tam tytuły poszczególnych kolumn. Po lewej stronie imion i nazwisk [Namentlich] są trzy kolumny:
1. Nr. tzn. numer posiadłości
2. dwie połączone kolumny z tytułem Arbeiten wöchentlich… Tage – Pracują tygodniowo, gdzie w pierwszej kolumnie podaje się liczbę dni, które powinno się przepracować [sollen) z w drugiej ile rzeczywiście pracowano [wirklich]

Po prawej stronie jest 5 kolumn, uporządkowanych podwójnymi liniami w trzech grupach:
1. Garngespinst Stück = Sztuki przędzy
2. Nebendienste Tage = Dni świadczeń dodatkowych/pracy dodatkowej [do robocizny]
3. Grupa 3 kolumn określona mianem Zinsen jährlich Thl. Sgr. Hl. – Czynsz roczny w talarach, groszach i halerzach – oznacza, ile czynszu płacono rocznie do Kamery książęcej w zamian za odrabianie robocizny.

W 1827 r. w pierwszej kolumnie po prawej stronie nazwisk ta na czerwono podkreślona jedynka oznacza, że gospodarstwo to musiało dostarczać rocznie 1 sztukę przędzy (por. Kostuchna i jej mieszkańcy, s.65, przypis 71). Czynsz z tego gospodarstwa wynosił rocznie 10 srebrnych groszy (Silbergroschen).

Cyfry przekreślone to po prostu unieważnienie wpisu lub powinności.

Mam nadzieję, że te wyjaśnienie pomoże trochę w odcyfrowywaniu Dienstbuchów.

Serdecznie pozdrawiam –

Adam Peter

Sławomir Brzoska wrote:

Bardzo Panu dziękuję!
Z tego co zauważyłem, kolejność rubryk nie była zawsze przestrzegana co widać, porównując wpisy z 1826 i 1827 roku, których zdjęcia dołączyłem. Cyfry są tam odwrócone. Zastanawiam się, czy osoby tam wpisane mogły pracować też na przykład w przemyśle. W tych latach na terenie wsi Krasowy działały drobne kopalnie i huty… Jak rozumiem księgi robocizn nie precyzują tego, zajmując się tylko należnościami wobec panów pszczyńskich.

Wydaje mi się, że kolejność rubryk w tych obydwu latach jest identyczna. Proszę porównać.

Oczywiście, że osoby podlegające obowiązkom pańszczyźnianym mogły pracować w zakładach przemysłowych lub rolniczych należących do pana na Pszczynie lub do innych właścicieli. Księgi robocze dokumentują jednak powinności pańszczyźniane wyłącznie wobec Wolnego Państwa Stanowego. W niektórych wypadkach pracowano w zakładach kamery książęcej, i to zazwyczaj zaznaczano w pewien pośredni lub bezpośredni sposób w Dienstbuchach (zobacz poniżej w następnym wpisie. Przy górnikach podawano np In Emanuelssegen).