Najdawniejsi mieszkańcy gminy Świerklaniec na podstawie ksiąg parafialnych

…Poniższy artykuł jest w zamyśle początkiem serii artykułów, mniej lub bardziej genealogicznie związanych z historią Świerklańca oraz jego najbliższych okolic. Jako, iż jesteśmy mieszkańcami Świerklańca, tutaj się wychowaliśmy oraz przede wszystkim tutaj mamy bardzo głębokie korzenie genealogiczne chcielibyśmy wszystkim przybliżyć jego historię, ale także historię ludzi tutaj mieszkających na przestrzeni wieków.

…Pierwszy z serii artykuł chcielibyśmy poświęcić właśnie najstarszym mieszkańcom dzisiejszej gminy Świerklaniec (Świerklaniec, Orzech, Nakło Śląskie, Nowe Chechło). Nie będziemy jednak tutaj mówić o pojedynczych osobach występujących na przestrzeni wieków w historycznych dokumentach, ale o konkretnych rodzinach i osobach, które możemy znaleźć w księdze chrztów parafii Żyglin. Są to wpisy z kilku uratowanych kartek z lat 1657-1659, o których trudno znaleźć jakąś wzmiankę w pracach na temat tejże parafii. Należy także nadmienić, iż w tym okresie do parafii żyglińskiej z obecnych miejscowości gminy należały tylko Świerklaniec (Stare Chechło oraz obszar zamku Świerklaniec) wraz z okolicznymi miejscami oraz Nakło. Nowe Chechło w tym okresie jeszcze nie istniało, natomiast Orzech należał do parafii radzionkowskiej. Ale o historii i opisie poszczególnych miejscowości będzie w kolejnych artykułach.

…A więc na początku, aby uzmysłowić wszystkim czytelnikom sytuację z księgami parafialnymi z Żyglina właśnie o tym. Najstarszą pełną księgą jest księga zawierająca akty chrztów oraz ślubów z lat 1683-1713. Jednak w jednej z kolejnych ksiąg, a dokładnie w księdze chrztów, ślubów oraz zgonów z lat 1742-1756 uchowało się dosłownie parę stron z już nieistniejącej księgi chrztów. Są to już wcześniej wspomniane lata 1657-1659. I to właśnie z tych kilku stron przedstawię ówczesnych mieszkańców tego regionu.

…
Tak, więc myślę, że możemy zacząć przedstawiać bohaterów dzisiejszego artykułu:

.

 .

Już pierwszy wpis jest niezwykle ciekawy:

16 września 1657 r. – Hedvigis Soltysik
Rodzice to Thomas i Hedvigis z Nakła
Chrzestni: Hedvigis Ansellowna i Joannes Łusczyk z Nakła

Thomas „to jest urzednik apud Dno Laro in Nakło”. Oznacza to, iż był on urzędnikiem Pana Larysza, który pojawia się w kolejnych aktach. Dodatkowo co jest niezwykłą rzadkością zapis ten jest częściowo po polsku.

 .
 .

27 września 1657 r. – Hedvigis Chorzela
Rodzice: Georgius i Lucia (spod Zamku Świerklaniec) – wynika to z późniejszych zapisów
Chrzestni: Anna Blasczykowa z Orzecha i Georgius Commenda

Rodzinie Chorzelów zostanie poświęcony osobny artykuł, ponieważ jest to niezwykle ciekawa świerklaniecka rodzina.

 

 

.

.

.

.

11 listopada 1657 r. – Joannes Larisz
Rodzice: Szlachetny Christophorus i Eva z Nakła

Mamy tu do czynienia z rodziną szlachecką Laryszów, która była w posiadaniu Nakła do roku 1695, kiedy to sprzedała te dobra Donnersmarckom.

 

 

 

.

 .

23 grudnia 1657 r. – Thomas Turek
Rodzice to Gregorius i Catharina z Chechła
Chrzestnymi są Simon Siedlecka i Eva Czapląnka oboje z Chechła

.

 .

13 stycznia 1658 r. – (Ag)nes (?)mianin
Rodzicami są Laurentius i Margareta z Chechła
Chrzestni: Zophia Szoł(ty)sowna i Gregorius Turek z Chechła

 

 

 

 

 

 

 

 

 .

.

.

.

19 maja 1658 r. – Joannes Mika
Rodzice: Thomas i Eva z Nakła
Chrzestni: Martinus Gebczyk i Agatha Przybyłczonka z Nakła

 

 

 

.

.

Tutaj mamy do czynienia z ciekawym, ale niestety niepełnym aktem:

9 czerwca 1658 r. – Joannes „urodzony z nieznanych rodziców, z N(akła)”
Chrzestnymi są Simon Jak(?)czyk z Brudzowic, służący w Chechle oraz Hedvigis A(nsellowna) z Nakła

 

 

 

 

.

 

20 czerwca 1658 r. – Anna Mas
Rodzicami są Valentinus i Hedvigis z Chechła
Chrzestni: Anna Ogrodniczka i Paulus Senex (starzec) Kulawy z Chechła

Co ciekawe najprawdopodobniej ochrzczona tutaj Anna 22 czerwca 1689 roku wychodzi za Joannesa Kocielek, także mieszkającego w Chechle

 

.

Poniższy akt jest także niezwykle ciekawy:

4 lipca 1658 r. – Petrus Paulus Koniecki
Rodzic: Simon, trębacz z Chechła
Chrzestnymi są Petrus Scharek, Seri??? Pana Bytomskiego oraz Margareta (?)bramowna z Zamku Świerklaniec

Zapewne rzeczony Szymon był grajkiem na Zamku Świerklanieckim.

 

 

 

 

 .

.

Kolejne dziecko bez rodziców:

27 października 1658 r. – Catharina „dziecko z nieznanych rodziców z Chechła”
Chrzestnymi są Catharina Sołtysowna i Adam Caplik z Chechła

 

 

 

 

.

 .

 .

.
.

10 listopada 1658 r. – Martinus Siedleczka
Rodzice: Simon i Catharina z Chechła
Chrzestna: Catharina Turkowa z Chechła

 

 

 

.

.

.

.

Tutaj mamy do czynienia z kolejnym dzieckiem państwa Chorzelów:

(17) listopada 1658 r. – (?) Chorzela
Rodzice: Georgius i Lucia „spod Zamku Świerklaniec”

Co warte zauważenia rodzicami chrzestnymi są osoby z Niezdary oraz chrztu udziela proboszcz z Targoszyc, a więc z ówczesnego Księstwa Siewierskiego, a więc w praktyce z Polski

 

 

 

 

 

 

.

 .

 .

.

1 grudnia 1658 r. – Andreas (nie podano nazwiska)
Rodzicami są Blasius i Barbara z Chechła
Chrzestni: Elias Heinner i Zophia Chorzelanka oboje z Chechła

 

 

.

 .

 .

 .

 .

.

16 lutego 1659 r. – Valentinus Opala
Rodzice: Stanislaus i Anna z Chechła
Chrzestna: Anna Pielarczykowa z Chechła

 

 

 

.

 .

.

.

.

.

16 lutego 1659 r. – Eva T(?)czek
Rodzice: Martinus i Hedvigis z Chechła
Chrzestny: Valentinus Mas z Chechła

 

 

…Jak więc widać dokładnie już ponad 350 lat temu tereny te zamieszkiwali ludzie, których nazwiska można do dziś spotkać w tych miejscowościach – Szołtysik, Chorzela (Horzela). Dodatkowo widać, że nawet w takich małych miejscowościach zdarzały się przypadki dzieci porzucanych czy podrzucanych. Co najważniejsze uważamy, że udało się udowodnić, iż już wtedy Chechło (później nazwane Starym, dziś w granicach Świerklańca) nie było wsią małą. W okresie, który omawiamy (22 miesiące) zanotowano 100 chrztów, z czego ogromna większość – około 40%, pochodzi z Miasteczka Śląskiego (ówczesnych Żyglińskich Gór). Kolejnymi miejscowościami są Żyglin – około 13% oraz właśnie Chechło – 11%. Nakło ze swoimi 4 chrztami plasuje się porównywalnie z resztą miejscowości tejże parafii – Brynicą, Wymysłowem, Boruszowicami, Zarachem czy Jędryskiem. Tak więc można powiedzieć, iż w niemałej żyglińskiej parafii Chechło, rozwijające się przy świerklanieckim zamku miało się dobrze i zamieszkiwały je już osoby o stanie wyższym niż zwykli chłopi, jak na przykład Szymon Koniecki.

Opracowali: Dawid Machura i Mirosław Mitrenga