Cmentarz żołnierzy niemieckich w Siemianowicach Śląskich

WIDOK OGÓLNY

TABLICE POLEGŁYCH

Podczas działań wojennych w latach 1939-1945 na ziemiach polskich, według szacunków,  zginęło  około 500 tysięcy żołnierzy armii niemieckiej. Wielu z nich poległo w trakcie kampanii wrześniowej w 1939 roku, ale zdecydowana większość w latach 1944-45, kiedy między Bugiem a Odrą toczyły się krwawe bitwy między cofającymi się jednostkami niemieckimi a nacierającą Armią Czerwoną. [1]

Niemieccy żołnierze polegli w działaniach wojennych chowani byli w bardzo różnych, często przypadkowych miejscach – w lasach, na polach, a nawet na terenie prywatnych posesji. Szacuje się, że w Polsce może znajdować się co najmniej 20 tys. miejsc ich pochówku. Wiele z nich prawdopodobnie nigdy nie zostanie odnalezionych. [2]

Po przemianach politycznych z końca XX wieku doszło do utworzenia cmentarzy wojennych, na które przewieziono ciała ekshumowanych żołnierzy. Stało się tak na mocy porozumień międzyrządowych, zawartych najpierw w 1989 roku (Wspólna deklaracja) i 1991 (Umowa o dobrym sąsiedztwie) oraz dzięki wprowadzonemu w życie 8 grudnia 2003 roku porozumieniu Republiki Federalnej Niemiec i Rzeczypospolitej Polskiej o grobach ofiar wojen i przemocy totalitarnej. Sprawę ekshumacji i pochówku żołnierzy niemieckich w Polsce reguluje polsko-niemiecki traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy z 1991 r. Zgodnie z tym porozumieniem, m.in. napisy na grobach nie mogą informować o stopniach wojskowych i formacjach, do których należeli polegli. Koszt budowy cmentarzy, ekshumacji i pochówków pokrywa strona niemiecka. [2]

Cmentarze, poległych w trakcie II wojny światowej, żołnierzy niemieckich zostały utworzone w latach 1996-98. Ich wykonawcą był, działający od 1919 r., Niemiecki Związek Narodowy Opieki nad Grobami Wojennymi (Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge e.V.). Związek ten jest organizacją humanitarną, która odszukuje niemieckie groby za granicą i sprawuje nad nimi opiekę. Zrzesza on 1,3 mln członków. 90 proc. jego działalności finansowane jest ze składek i darów. Resztę pokrywają publiczne środki federalne i niemieckich krajów związkowych. [PAP ]

Na terenie całej Polski powstało 13 cmentarzy: w Warszawie (Cmentarz Północny), Krakowie, Poznaniu, Przemyślu, Polesiu koło Puław, Gdańsku, Glinnej koło Szczecina, Bartoszach koło Ełku, Nadolicach Wielkich (Dolnośląskie), Mławce (Warmińsko-Mazurskie), Joachimowie-Mogiłach (Mazowiecki) i Modlinie. Największym niemieckim cmentarzem wojennym w Polsce jest cmentarz w Siemianowicach Śląskich.

Cmentarz w Siemianowicach zajmuje powierzchnię 3,4 ha, znajduje się na terenie leśnym pomiędzy dwiema głównymi drogami, a obok planowane jest umieszczenie cmentarza komunalnego. Są tu pochowani żołnierze niemieccy, polegli na terenie południowej Polski, a dokładnie na terenach województw: śląskiego, małopolskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego i południowej części łódzkiego. Obecnie pochowanych jest tu nieco ponad 30 tysięcy żołnierzy, a cmentarz może pomieścić ich ok 35-40 tysięcy.[3]

Cmentarz w Siemianowicach Śląskich oddano do użytku publicznego w 2006 roku. Grunt na terenie północnej dzielnicy miasta, Bańgowa, podarowały władze samorządowe.  Na wystrój cmentarza składają się m.in. proste, kamienne krzyże oraz takież obeliski z wyrytymi nazwiskami żołnierzy, a także nazwami miejscowości, w których ekshumowano ich szczątki. [1]

Na terenie całego cmentarza ustawione są kamienne tablice. Na jednych umieszczono nazwy miejscowości gdzie w kolejnych latach dokonano ekshumacji. Na innych umieszczone są nazwiska pochowanych tu żołnierzy. Na tablicach znajdują się tylko imię i nazwisko żołnierza oraz data urodzenia i śmierci. Zgodnie z porozumieniem, na mocy którego powstał cmentarz, nie ma informacji o stopniu wojskowym, ani formacji do której należeli polegli żołnierze. [3]

Dane dostępne na temat miejscowości z jakich pochodzą żołnierze niemieccy pochowani na siemianowickim cmentarzu są niepełne.

Według informacji znajdujących się na tablicach pod krzyżem w centrum cmentarza, w Siemianowicach pochowano żołnierzy ekshumowanych z okolic miejscowości Bielsko-Biała, Częstochowa, Katowice, Kielce, Kraków, Łódź, Nowy Sącz, Sieradz, Piotrków Trybunalski.

Na stellach cmentarnych wymienione są miejsca ekshumacji szczątków w poszczególnych latach.

W 1997 roku pochowano szczątki pochodzące z : Bartne, Bielsko-Biała, Borki, Brzesko, Brzeźnica, Chełmiec, Cieszyn, Ciężkowice, Czarne, Dębica, Gorlice, Gumna, Hałcnów, Jodłowa, Januszkowice, Jaźwiny, Krzyż, Lachowice, Lęki Dolne, Lipiny, Kozia Wola, Malec, Milówka, Mordarka, Mieszkowice Wielkie, Nieczaina, Nowy Sącz, Pawel Mała, Podborze-Breń, Podkościele, Pustków, Radgoszcz, Radomyśl-Ruda, Radomyśl Wielki, Radwan, Radziechowy, Simoradz, Smegorzów, Szczawa, Wielogłowy, Wola Żyrakowska, Zakopane, Załuże

W 1998 roku pochowane szczątki pochodzące z : Alfonsów, Belen, Bibiela, Bielsko-Biała, Ciężkowice, Daleszowice, Jamy, Jastrzębia, Kazimierów, Męcka Wola, Mniszków, Opoczno, Ozenna, Paradyż, Pewel Mała, Radomia, Szadek, Topolice, Trojanowice, Waglany, Wojcin, Wola Załężna, Zapolice, Zarów, Zduńska Wola, Żelazowice, Zembrzyce.

W 1999 roku pochowane szczątki pochodzące z : Brzeziny, Buczek, Chabielice, Chmielnik, Chojne, Cisów, Czestków, Dłutów, Kotliny, Łask, Nowa Huta, Okół, Ostrowiec Świętokrzyski, Parchliny, Pęczniew, Pisary, Podgajcze, Ropczyce, Rudki, Sieradz Męka, Stara Słupia, Suchodółka, Ulejów, Warta Waśniów, Widełki, Wrzeszczewice, Żurawica.

W 2000 roku pochowane szczątki pochodzące z : Bodzechów, Borowianka, Bujny, Ćmielów, Dłutów, Dominikowice, Drużbice, Gliwice, Głowno, Jacentów, Jastrzębie Zdrój, Karsy, Kraszków, Kurówek, Lenice, Lipicze, Małyń, Miedziana Góra, Okup Mały, Opoczno, Ostojów, Ozorków, Podlesie, Podole, Racibórz, Reduchów, Skarżysko-Kamienna, Skrzelczyce, Solca Wielka, Stryków, Szarów Księży, Świątki, Tomaszów Mazowiecki, Tychy, Umer, Wygoda, Występa, Zelów, Żardki.

W kolejnych latach również dokonywano pochówków ekshumowanyc h szczątków, jednak brak jest na ten temat informacji na cmentarnych stellach.

Cmentarz znajduje się w północnej części Siemianowic , w dzielnicy Bańgów, przy drodze krajowej nr 94.

Adres: ulica Krupanka 87, 41-103 Siemianowice Śląskie.

 

http://www.slaskiesmaki.pl/Poi/Pokaz/15769/1832/cmentarz-zolnierzy-niemieckich-w-siemianowicach-sl [1]

 http://dzieje.pl/aktualnosci/niemieckie-cmentarze-wojenne-w-polsce-0 [2]

http://avelinatravel.blogspot.com/2012/10/siemianowice-slaskie-cmentarz-zonierzy.html [3]

http://stolarzowice.info/info/co-u-nas/dzielnice1/item/204-pochowani-w-siemianowicach   [4]

http://www.volksbund.de/home.html