Obywatelstwo polskie/niemieckie w okresie międzywojennym na Górnym Śląsku

Podzielam Pana pogląd, że bączek, to zdrobnienie od bąka.
Problem w tym, że w żadnym ASC parafii miechowskiej, nie występuje pisownia nazwiska Bąk (Bonk) dla rodziny ks. Norberta Bonczyka. Stąd podtrzymuję swoją opinię, że etymologia pochodzi od polskiego bączka.

Polskie znaki diakrytyczne były stosunkowo często używane przez skrybów w śląskich księgach parafialnych w XVII i XVIII wieku. Ciekawym przykładem jest też XVII w. księga z Szobiszowic, w której wpisy były w języku polskim.

Problem w tym, że to nie był jego wybór, lecz efekt germanizacyjnej polityki państwa pruskiego, ignorancji skrybów i urzędników i wielu innych czynników.

Przykłady można mnożyć …

Tak się składa, że pisownia nazwisk była i jest przedmiotem swego rodzaju walki pomiędzy zwolennikami różnych wizji Śląska.
Stąd osobiście jestem zwolennikiem wskazywania prawdziwej etymologii nazwisk.
Dodam w ogromnej większości: polskiej
Szczególnie jest to istotne w związku z pewnymi tendencjami w pewnych środowiskach, aby stosować pisownię nazwisk z przełomu XIX/XX wieku, tj. niemiecką i ahistoryczną, gdyż nie biorącą pod uwagę pisowni nazwiska z początku XIX wieku lub wcześniejszej, bo ta nie jest zgodna z wyznawaną przez nich ideologią.

…Problem w tym, że to nie był jego wybór, lecz efekt germanizacyjnej polityki państwa pruskiego, ignorancji skrybów i urzędników i wielu innych czynników.
Panie Arturze
Moim zdaniem, jest nadużyciem mówienie: co ktoś wiele lat temu miał na myśli, lub czy był to jego wybór lub kogoś innego nie mając jego pisemnej deklaracji. Choć pisownia podpisu ks.Bontzka taką deklaracją może być.
…Szczególnie jest to istotne w związku z pewnymi tendencjami w pewnych środowiskach, aby stosować pisownię nazwisk z przełomu XIX/XX wieku, tj. niemiecką i ahistoryczną, gdyż nie biorącą pod uwagę pisowni nazwiska z początku XIX wieku lub wcześniejszej, bo ta nie jest zgodna z wyznawaną przez nich ideologią.
Z tą pisownią ahistoryczną też bym polemizował. Pisownia mojego nazwiska z przełomu XVIII i XIX wieku Schuba nie pasuje do Pana teorii. A kiedy uznano ją za “błędną” i zmieniono na Szuba, to historyk zapewne doskonale wie.
Jako Ślązak z dziada pradziada, proszę o zrozumienie że można czuć Ojczyznę tą “dużą” i tą “lokalną” trochę inaczej niż Pan, a historia nie jest taka czarno-biała jak wynika z Pańskich wpisów. A odcienie szarości są również piękne i pożyteczne.
Pozdrawiam
Waldek

Moje całe – przyznaję niewielkie – doświadczenie podpowiada mi, że na Śląsku wiele dzisiaj odbieranych jako niemieckie nazwiska, ma słowiański (nie polski, a własnie słowiański) rodowód i odwrotnie, wydawałoby się czysto słowiańskie, polskie nazwiska pierwotnie były nazwiskami niemieckimi. Przy czym, o ile ta wyklinana w polskiej historiografii “germanizacja nazwisk” działa się najczęściej naturalnie, wskutek używania wyuczonego w szkole zapisu fonetycznego brzmienia nazwiska (np.: Witczyk [młody Wit, na północy Górnego Śląska wymawiane Witcyk] -> Witzig), to ich polonizacja prowadzona była na ogół przymusowo, wg arbitralnej decyzji polskiego urzędnika (np. Mainka -> Mańka).

Odwoływanie się do “polskości” zapisu nazwisk w najstarszych księgach parafialnych jest ahistoryczne, można co najwyżej mówić o zapisie słowiańskim, a precyzyjniej: staroczeskim. Każdy musiał się spotkać np. z występującą na naszym terenie jedynie w zapisie staroczeskim samogłoską ÿ :). Zresztą nie jest przecież tajemnicą, że przez setki lat staroczeski na całym Górnym Śląsku był językiem urzędowym, językiem ludzi wykształconych i władców, a dokumenty nawet z późnego średniowiecza pisane w tym języku są do dzisiaj zrozumiałe dla Ślązaków, o ile tylko wiedzą jak odczytywać niewystępujące (lub inaczej czytane) w języku polskim litery lub dwuznaki.

jjl

tak na marginesie, myślę, że sugerowanie, iż ks. Bontzek nie wiedział, jak poprawnie zapisać własne nazwisko jest niepoważne, a ewentualne przypuszczenie, że podpisywał się tak, a nie inaczej pod przymusem – najzwyczajniej śmieszne 🙂

• Ta odpowiedź została zmodyfikowana 2 lata, 1 miesiąc temu przez  Jan Lubos.